Op een andere dag was ik getuige van een geval van agressie. Aan het station stond de bus voor het rood licht. Iemand klopte op de gesloten deur. Een nanoseconde later werd het groen. De chauffeur reed door. De deur bleef gesloten. Een halte verder was er wisseling van shift. Deze halte is nog te zien vanaf het station. De tweede chauffeur stapte op de bus en praatte even met de eerste.
De achtergelaten passagier was tot daar gelopen en vroeg een beetje geagiteerd aan de eerste chauffeur waarom hij de deur niet opendeed. Ik kon zijn antwoord niet verstaan maar hij liet de jongeman in eerste instantie nog steeds niet verder.
Toch kon hij niet anders dan hem doorlaten. Zijn shift zat er immers op. Deze jongeman vroeg nog eens waarom hij de deur niet opendeed. Toen werd de chauffeur agressief, nam hem bij zijn kraag en duwde hem in het eerste zitje tegen de ruit. Wat hij zei, weet ik niet meer, maar er vielen woorden zoals respect en eerbied en me mijn werk laten doen. Lichaamstaal verheft zich boven woorden. Stonden ze net iets te dicht bij elkaar op het moment van de vraag? Was de blik in de ogen van de passagier net iets te uitdagend? Had één van beiden al wat hommeles achter de rug die dag? Had de chauffeur al zelf agressie meegemaakt?
De sfeer in de bus was toen ‘ieder voor zich’ aldus gespannen. Ik vroeg me af waarom het zo moeilijk is om even tot tien te tellen en een poging te doen om rustiger te ademen. Ik hoop dat het mij – in geval van – wel lukt. Aandacht geven aan onnodige situaties is energievretend.
"Mama, als jij geen liefde bent, bestaat de liefde niet." *
Vandaag is het 18 jaar geleden dat mijn moeder overleed. Dan komt er een of andere herinnering helderder bovendrijven. Gisteren had ik het er met mijn vader over.
Zij gaf ooit een stem aan de armen via de vzw ATD Vierde Wereld, die ze zelfs mee oprichtte in Limburg. Sinds haar pensioen was ze daar als vrijwilliger mee bezig. De verhalen die ze meebracht waren soms ver voorbij schrijnend. Zo vertelde ze eens over een vrouw die diep in de schulden zat door haar zoon die drugsverslaafd was en er alles aan deed om aan drugs te raken. Deurwaarders, gerecht, onder bewindvoerder, …. Ze leefde onder een deken van schuld die ‘de wet’ over haar heen legde. Dat alles uitte zich in vrijwel nul komma nul bezit. Mijn moeder gaf al eens iets weg. Doch deze vrouw kon ze niet veel helpen, want blijkbaar werd alles weer in beslag genomen door de deurwaarder. “Het minimum van het minimum”, zo ongeveer verwoordde ze het. De vrouw mocht in de keuken één tafel hebben en één stoel, want ze woonde op dat moment alleen. De koekjes, of was het taart, of misschien zelfs warm eten, dat herinner ik me niet; dié momenten kon de wet toch niet meer afpakken, noch de gezellige koffiebabbels.
In het verkiezingsjaar springen mijn gedachten vanuit dit verhaal naar veel vragen, te herleiden naar menselijkheid. Dat behoeft geen helden, noch onderdanigen. Waar vinden we nog belangeloze inzet naar eigen kunnen als de verkiezingscampagnes om beloftes draait schreeuwend van op glanzende partij-folders?
Waar vind ik mogelijkheden om partijloos voor belangrijke thema’s te kiezen, met hieraan gekoppelde programma’s? Waar economie in het teken staat van de menselijkheid? En niet de menselijkheid wordt opgeofferd voor de economie?
Waar vind ik thema’s die zorgen dat vrijwilligerswerk enkel nog bewonderingswaardig is en niet meer broodnodig? Waarin ‘de warmste week’ een feest is zonder de schande van de financiële noodzaak en dat in een westers land?
Waar is een lijst met een thema waarin een onbekende Vlaming vertelt over het leven zoals het is en geluisterd naar wat hem/haar echt zou helpen? Zodat Kristel Verbeke een optimistisch programma kan maken over ware ondersteuning van mensen in nood? En de daaruit volgende solidariteit? Zonder verdeling tussen partijen en hun vast ingekaderde gelijk?
Eén programma over één thema zou al een frisse wind doen waaien, een programma dat de basis is voor het ontstaan van solidariteit in het hart, voor begrip en voor evenwaardige verdeling wat de Aarde ons biedt?
In de herinnering van mijn moeders woorden – ze had het al eens over haar kleinkinderen, een heuse fiere bomma waardig: “Later gaat de wereld nogal eens verbaasd opkijken! Maar dat ga ik niet meer meemaken.” Wat zou ze ook veel te vertellen hebben over de generatie daarna! Ze keek en zag!
Gaan wij meemaken dat we onszelf nog kunnen verbazen? Is het dat wat ze zich zou afvragen, toen zij de mond gesnoerd werd (niet letterlijk), terwijl ze één vrouw in diepe armoede wilde helpen…
Kunnen wij het nog, ons ego los laten? Elke dag een beetje…
In volle actie met heel haar hart.
*dit vroeg ik om op haar overlijdensbericht te plaatsen.
Een gedachte, een déjà vu, een vécu kwam voorbij en leidde tot een monoloog die als een warme wolk rond me bleef hangen. Het was bij het opzoeken van een woord in een heus woordenboek met echte papieren bladen.
Deze monoloog
Tijdens het opzoeken dacht ik aan de eerste keer dat ik een woordenboek gebruikte waarvoor het diende. Dat was op school. Hoe doe je dat, de betekenis van een woord opzoeken?
Er werd verondersteld dat je het alfabet knats vanbuiten kende. Dat was heel belangrijk. Zo kon je makkelijk bladeren door het woordenboek om snel bij de beginletter van het woord te komen.
Laat ik het woord natrium nemen. De /n/ bevindt zich in de tweede helft van het alfabet. Dan weet je dat je niet vanaf de eerste bladzijde moet gaan zoeken. Dat vond ik een hele goede tip! Daarna kijk je naar de tweede letter van het woord. Voor natrium is dat de /a/. Op de een of andere manier raakte ik helemaal vooraan in het woordenboek.
Waar was de /n/ gebleven?
Erop terugkijkend was er één stap in het proces van betekenis-van-woorden-opzoeken waarschijnlijk niet binnengedrongen (ik was een trage leerling). In mijn kinderlijk enthousiasme bladerde ik van de /n/ naar de /a/. Ik moest bij de /n/ blijven en dáár de volgende letter zoeken. Toen ik het eenmaal doorhad, ging er een wereld voor me open.
Beeld u zich in!
Een heel woordenboek, bomvol woorden die ik nog niet kende. Ik voelde me woordenveilig voor de rest van mijn leven. En dat was een pocketwoordenboek! Er kwamen andere talen bij, zowel in de school als later de avondschool. Hier en daar kon ik zelfs de liefde doorgeven aan kinderen die aanvankelijk niet zoveel voor taal en lezen voelden.
Echt sneller ben ik niet geworden, noch met lezen, noch met opzoeken. Wel gerichter zodat de liefde voor woorden en taal in het algemeen, bij me blijft.
Telkens ik er bewust mee bezig ben, is het NU!
En die natrium? Dat is het zout op mijn pata… woorden!
Eentje dat al eens op de tafel ligt en niet in de kast staat
Foto bovenaan: een greep(je) van wat ik bijhield doorheen de jaren
Vandaag lees ik op de kalender dat het Singles Awareness Day is. Ik stel er me verder niets bij voor. Behalve dat het vlak na Valentijnsdag valt. Dat doet me dan weer denken aan Valentijn die ik twee dagen vóór ‘lievekesdag’ – zoals ik me de 14de februari herinner uit mijn kindertijd – kort doch aanwezig heb ontmoet, op het perron van tram 9 aan Berchem station.
Dat zit zo!
Ik stapte op genoemde locatie uit, samen met andere mensen. De ene stapte één richting uit, ik de andere. Intussen wachtten mensen om op te stappen. Het perron aldaar is nogal smal. Desalniettemin viel me, door al dat volk heen, op dat Valentijn ook van de tram stapte en tegen de reling achteraan het perron ging leunen. Ik stond nog even stil tussen links en rechts weg stappende mensen. De grote zak boodschappen over mijn schouder bungelend was, helaas, niet plaats besparend. Door de wereld in vertraging te aanschouwen, blijf ik kalm en aanwezig. Iemand zei: “Wacht, die madam moet nog op de tram.” Ik draaide me om. Een vrouw keek me aan, met de vraag nog in haar ogen. Na mijn “Ik hoef niet in te stappen”, ging ieder zijn eigen weg. Valentijn stond nog tegen die reling dit dagdagelijkse gebeuren te aanschouwen. Ik stapte langs hem heen en hij lachte naar mij, mét een knipoog, zo eentje die uitdrukt wat je samen ongepland deelt:
Die drukte toch!
Ik lachte terug en vervolgde mijn weg, half in gedachten. Vanwaar ken ik die man, hij is een acteur… ah, ja in “De helaasheid der dingen” speelde hij de hoofdrol. Weer thuis, even googelend, duurde het niet lang voor ik het wist; Valentijn Dhaenens. Man man, als ik zo’n vijftien jaar jonger was, ik zou … Ja, wat eigenlijk? Op een tas koffie trakteren, zo eentje met een hartenvorm chocolaatje erbij in een rood papiertje? Een theatervoorstelling bijwonen, dat is realistischer en duidelijk:
De helaasheid der dingen voorbij!
Foto bovenaan: “Liefde is blijven tot het einde van het concert!” Graag gedaan 🙂
Het jaar is oud dat is niet erg ’t Is voorbij ’t was een hele berg
Ik ga er niet over uitweiden overzichten en lijstjes genoeg overal U hebt waarschijnlijk zelf een (Smoelenboek) pagina, om uw verhaal op te verspreiden en te zijn wie Uzelf bent
en wie weet lees ik u daar, is er ergens een draai en kom ik u daar tegen, kruisen en scheiden weer onze getormenteerde oftewel blije wegen
Enfin, kort en bondig, even Kazantzakis achterna,
“Ik hoop niets, ik vrees niets, ik ben vrij!”
Dat het u allen kracht mag geven, in dat komende jaar en wat ik zelf mooi vond en (her)ontdekte;
de enige die altijd bij u is, bent uzelf. Vergeet dat nooit ! Daarom dat ik in mijn Woordenrijk een reminder voor mezelf zette. Doorgronden en de kracht daarvoor. Voilà!
Clichés zijn overroepen, maar voor wie er warm van wordt, … ach wat, wees krachtig in uw eigen verhaal! Als ik u iets wens, is het dat! Oh, en een leeg boek, om het in op te schrijven … lap daar is toch een cliché 😉
Anne-Mie (ps. soms voel ik me zoals de reclame van de frietjes van McCain – lang geleden – “Het zijn zij die er het minst van spreken, er het meest van eten!” ps.2 als ik uw naam fout schrijf, wijs me er dan op aub. Want ik ga dat ook bij u doen met mijn naam).
’t Is stil waar het nooit waait … zeggen ze Het ene gebeurt, het andere niet, een bezoek, geen bezoek Het stormt soms, dat gaat weer liggen tot het weer rechtop zit
Zomaar 60 geworden, het gebeurt vanzelf. Zonder feestgedruis, zelfgekozen verpozen. Ik begin er warempel echt van te houden.
In de zomer verjaren heeft voordelen. Vroeger zag ik het als een nadeel. Aangezien velen ergens anders aanwezig zijn, glijdt het mooi en rustig voorbij. Al heb ik dit jaar mezelf getrakteerd op een eersteklasticket naar Oostende. De rit was rustig. De andere wagons waren geluidsvoller.
Ik herinner me nog dat ik toen dacht nog een keer een blogbericht de wereld in te sturen. Maar waarover dan? Wil ik dat vertellen, ondanks de tuimelende woorden en uit elkaar gepuzzelde zinnen die mijn brein bezetten?
Soms probeer ik uit te leggen hoe het in mijn brein werkt, maar – alle goede bedoelingen ten spijt – zwijg ik er liever over. In het Engels is er zo’n term-zin die ik ooit in een opleiding te horen kreeg (allerlei programma’s op pc leren gebruiken): WYSIWYG; “What You See Is What You Get!” Ik veronderstel dat er ook echt niet méér is. Als het niet geprogrammeerd is, zal uw pc het niet tonen. Bij mensen is het anders. Het kan wel zijn dat u niet meer krijgt dan wat u vraagt. Wel kan het zijn dat er meer is, soms veel meer, dan wat u vraagt … Ik behoud me het recht om dat zelf te kiezen, zonder uitleg. Want ik weet dat het ook omgekeerd zo is. Laten rusten, denk ik meestal. Het toont zich wel als de tijd er rijp voor is.
Met zulke vage dingen zou ik wel een blogbericht kunnen vullen…
Een fotoronde vertelt waarschijnlijk meer … 1. Golfen. 2. Nek-uitsteken. 3. Broertje-in-smoking-kwijt. 4. Hij ging net douchen. 5. Aapje met haar dino. 6. Plopperdeplop. 7. Waar zijn mijn dochters?? 8. Geen paparazzi aub! 9. Vikingen, opgepast! 10. Besties. 11. Ze vlogen met een zucht.
Amen!
Sinds een tijdje houd ik me ook bezig met mijn stamboom. Daar zijn nog veel verhalen te halen, al dan niet te bloggen…
Eén tak van de hele grote stamboom
Ps. Ik heb mijn Woordenrijk onlangs nog eens opgewarmd. Soms rijmt het, soms niet…
Waar zijn de jaren de mooie jaren
waarbij je bloemen droeg in je hart
Waar is de liefde mijn zoete liefde
om ons te verwarmen bij koude
Het zijn niet mijn woorden, het zijn de woorden van het refrein in een Grieks lied, gezongen door Giorgos Dalaras, muziek van Stavros Kouyioumtzis en tekst door Akos Daskalopoulos. (wie geïntereseerd is, kan wel goede informatie vinden bij bijvoorbeeld Skopos.be) . Het is een lied dat gisteren (3 maart 2023) door Giorgos Dalaras gebracht werd. Eén van de hele vele , in het Luxortheater in Rotterdam.
Waar zijn de jaren?
Er waren toch wel flashbacks naar al die jaren van concerten, de ene ontdekking na de andere, de ontmoetingen; het begin van een niet te stuiten liefde voor dat land, haar taal en haar liederen, die vol verhalen zitten. Doorheen onze jaren gebeurt er toch wel wat; in de wereld, in ons land, in dat mooie land, in onze families, bij vrienden, in ons eigen lichaam, in de lichamen van onze naasten …
G. Dalaras is mijn allereerste Grieks muzikale ontdekking. In elk lied vond en vind ik nog steeds een stukje geschiedenis, een stukje cultuur, een stukje manier van leven, een kracht, een zijn waardoor ik weer overspoeld raak, in een trechter getrokken en aan de andere kant land in mijn andere thuis.
Bloemen in het hart
Het was ook een memorabele dag om meer dan de vele flashbacks; een meer dan anders aanwezige herinnering aan mijn moeder. Ze stierf in 2006 op 26 februari, een zondag, werd begraven op 3 maart, een vrijdag, dag op dag, zeventien jaar geleden. Haar doopnaam was Wilhelmina. We liepen over het Wilhelminaplein, gisteren in Rotterdam, vóór het concert.
Wilhelminaplein
Zij was, telkens ze bij mij thuis kwam, net zo aangenaam verrast bij het horen van Griekse muziek, als ik de allereerste keer dat ik Dalaras hoorde. In het restaurant waar we vooraf lekker gegeten hadden, kregen we nog een pepermuntje, individueel verpakt met opschrift Wilhelmina. Haar naam is een ander verhaal, ze werd overigens met haar roepnaam genoemd (niet gissen aub), maar het deed me wel heel aanwezig aan haar denken, alsof ze er een beetje bij was.
Om ons te verwarmen in de koude
Letterlijk! We waren veel buiten aan het wandelen. Deze vooraf-uren waren en zijn nog steeds mooie tijden, we rekken alleen de trechter wat op en koesteren er enkele herinneringen bij. Zoals de ontmoeting met de organisator, de ondernemingszin van de ‘jongeren’, de plagerijtjes, de gesprekken, het verheugen op de komende avond… en verrassend nog een M (u weet wel) tegenkomen. Wat een fijn weerzien!
Het gaat natuurlijk om het concert zelf. Het is weer fijn, de sfeer zit er vanaf de eerste noot in . De muzikanten zijn intussen bekenden voor ons, ook diegenen die er niet bij waren. Na de intro van het orkest en het eerste liedje vroeg G. Dalaras of er iemand was die Nederlands/Grieks tweetalig was. Zo was er iemand. Die man kwam op het podium en vertaalde wat G. Dalaras in het Grieks zei. Kort samengevat dat het weer warm voelt om na al die jaren nog zo onthaald te worden. Hij had het ook over het treinongeluk in het noorden van Griekenland van 1 maart. Hij zei dat ‘we in Griekenland altijd muziek maken, bij vreugde én bij pijn’. Toen vroeg hij om een minuut stilte voor de slachtoffers. Als één man stond iedereen recht en boog het hoofd. Dit was de eerste keer dat ik zelfs niemand hoorde hoesten!
Daarna was het een wervelend optreden van bijna alle liederen die we kenden. Meer en meer laat ik het filmen en foto’s maken achterwege, bijna toch… Het bijhouden van de liedjes die gezongen worden en hun volgorde, zoals in vroegere jaren om vooral alles te kunnen opzoeken en/of verslag uit te brengen, doe ik niet meer. Dat voelde toen goed. Zonder word ik helemaal in het concert gezogen! Warm.
Waar zijn de jaren?
Ze komen soms een beetje terug; ontdekkingen van ons nog onbekende muzikanten.
De bassist Petros Varthakouris
De ‘jongeren’ zijn ons voor. Ze raken backstage met hun LP’s en glunderen met hun gesigneerde exemplaren achteraf. Ik voelde weer wat ik zelf vroeger voelde bij elke ontmoeting. In bewondering ook voor G. Dalaras zelf die er heel kalm en attent bij blijft staan en luistert. Dat hoorde ik toch achteraf.
Helemaal verwarmd weer thuis en klaarwakker aan die kant van de trechter zag ik bijna het ochtendgloren voor ik sliep. Geen reden tot nadenken hoe mijn leven er zou uitzien met een andere ontdekking toen in de tijd.
Mijn roots en mijn andere thuis; ik ben genoeg zo.
AMK 04/03/2023
Mindere kwaliteit van de foto, niét van G. Dalaras
Omdat van het persoonlijke jaaroverzicht (nog) niet veel terecht komt, een monoloog (denk ik).
Ik passeerde aan de kassa en de vriendelijke dame vroeg me of ik al klaar was voor Kerstmis. Misschien had ze zo haar twijfels bij het scannen van mijn aankopen. Gene vette! Twee broodjes, een pak soep en nog enkele appels want die waren er voor 1 euro de kilo. Oh, en wat spinazie, dat is nog goed voor bij de glutenvrije pasta die dringend op moet en de champignons, waar ik eergisteren zin in had en die nog goed blijven tot over- overmorgen. Achter mij een aangroeiende rij van boodschappenkarren en hun tijdelijke gebruikers… snel, doe verder, overspoelde mijn wezen..
De vertraging is ver zoek. Al zal er een en andere webshop mij ervan proberen te overtuigen dat het nu de tijd van stilte is, na alle voorbereidingen voor de warmste gezelligste tijd van het jaar. Het liefst in hun kledij! Ze menen het! Elke dag krijg ik meer korting, speciaal voor de trouwe klant! Of een trapje hoger in hun trouwheidsbeleid. Meer korting op een duurder verblijf in een bruisende stad. Blijkbaar verdien ik het.
De kriebel in mijzelf, de ragebol van aan elkaar klevende gedachten, de heb-ik-nu-alles kriebel, roept om nog meer aandacht. De volgende kriebel die ongeduldig wacht tot deze weg is; wat-na-de-kerst? Plannen genoeg, te over zelfs, maar hoe zit het met die vertraging?
Mag het nog donker zijn in de winter? Stilstaan bij dat wat ik (nog) ben, weer kan zijn en nieuw kan zijn? Ik probeerde het meermaals, dat vertragen; het lukt wel eens. Lang genoeg? Kijk ik vanuit de schaduw van mijn eigen licht hoe iemand anders het invult? Alsof het niet van mij was. Of ben ik geduldig genoeg om de vertraging eerst te voelen en dan te kijken?
Ik sta weer op. Er zijn nog onbetreden paden, ook na al die jaren van goede raad en nog betere bedoelingen en waarschijnlijk ben ik nu ondankbaar. Toch, dat onbetreden pad lonkt en ik betreed het zelf. Ik schud af onderweg, in dank voor het gezelschap, ik pak iets anders weer op. Onbekend komt op me af. Niet-af-te-schudden vergezelt me als een veilig maatje. Onderweg ontdek ik wel.
Misschien is het verwerpelijk voor deze en andere. Ik doe het toch, en word lichter en frivoler. Want als er één persoon is die ik mis, soms nog tegenkom en zie dat het goed is, die ik dan probeer met haken en ogen aan elkaar te houden en ik stap verder, met oppakken en afschudden en dank u zeggen, op pad naar die ene die ik nog steeds een beetje mis, verder te vinden en te weten, we zien elkaar weer, telkens een beetje meer, Mie, mezelf en ik.
“Dat is dan € 10,11 mevrouw.” Ik betaalde en dacht, wat een snelle ragebol ontrafeld zomaar aan de kassa.
“Prettige Kerstdagen voor u,” “Dank u, ook zo voor u.”
Ik herinner me vooral alle momenten dat ik NU was en ben en zal zijn. Misschien is dat vertraging?
Als bijna alles over Kerst, eindejaar, warmte en vertraging, licht en donker, stilstand en gezelligheid, saamhorigheid en solitude opzoeken geschreven is, wil ik me nog even onderdompelen in mijn eigen jaaroverzicht. Hopelijk nog voor de lente 😉
Overigens gaat de schrijfdiscipline nog dagelijks door. Wie weet, binnenkort weer iets in mijn Woordenrijk.
Hoe u het ook viert, als u het viert, wat u ook doet of laat, en dat zo ook voor het komende jaar, ik wens u Uzelf zijn toe. Ik wens ons allen de ruimte te vinden waar dat kan!
Yes, you scan. ‘Yes, you scan!” zag ik vaak in de tram. Scan je bus/tramkaart.
Yes, they scan. Dat heb ik vandaag weer gevoeld. Van boven tot onder, van binnen tot buiten en in nog allerhande richtingen, in het ziekenhuis, met PET. Vooraf eten en, behalve water, drinken is verboden. Rustend afwachten op een bed is geboden.
Vijf voor twaalf ver voorbij en grommend van de honger, snakkend naar warme sterke koffie, zak ik weg op het busstoeltje in twee maal 90° hoek. In mijn hoofd schrijf ik mijn volgende blog. In mijn buik blijft het grommen en veel later dan vijf voor twaalf leg ik eerst het gegrom het zwijgen op, spoel het door met straffe koffie en open weer mijn Woordenrijk. Daar zet ik vooral de pennenvruchten van de academie, waar ik les volg neer. Mijn woorden scannen voor eigen amusement aldaar is niet verboden. Van flierefluiters, over gepretendeerde monologen, spannende (?) verhalen, tot gedichtenpogingen en wat nog volgt.
Amuseert u zich vooral 😊
De DaVinci code krijg ik vrijdag te horen.
foto’s: De Lijn, van de campagne in 2017; de klok: in het ziekenhuis tegen de muur; DaVinci: de gang naar de dienst ‘Nucleaire geneeskunde’ (Sint-Augustinusziekenhuis Wilrijk)
Op reis naar Ithaka 