Waar zijn de jaren de mooie jaren waarbij je bloemen droeg in je hart Waar is de liefde mijn zoete liefde om ons te verwarmen bij koude
Het zijn niet mijn woorden, het zijn de woorden van het refrein in een Grieks lied, gezongen door Giorgos Dalaras, muziek van Stavros Kouyioumtzis en tekst door Akos Daskalopoulos. (wie geïntereseerd is, kan wel goede informatie vinden bij bijvoorbeeld Skopos.be) .
Het is een lied dat gisteren (3 maart 2023) door Giorgos Dalaras gebracht werd. Eén van de hele vele , in het Luxortheater in Rotterdam.
Waar zijn de jaren?
Er waren toch wel flashbacks naar al die jaren van concerten, de ene ontdekking na de andere, de ontmoetingen; het begin van een niet te stuiten liefde voor dat land, haar taal en haar liederen, die vol verhalen zitten.
Doorheen onze jaren gebeurt er toch wel wat; in de wereld, in ons land, in dat mooie land, in onze families, bij vrienden, in ons eigen lichaam, in de lichamen van onze naasten …
G. Dalaras is mijn allereerste Grieks muzikale ontdekking. In elk lied vond en vind ik nog steeds een stukje geschiedenis, een stukje cultuur, een stukje manier van leven, een kracht, een zijn waardoor ik weer overspoeld raak, in een trechter getrokken en aan de andere kant land in mijn andere thuis.
Bloemen in het hart
Het was ook een memorabele dag om meer dan de vele flashbacks; een meer dan anders aanwezige herinnering aan mijn moeder. Ze stierf in 2006 op 26 februari, een zondag, werd begraven op 3 maart, een vrijdag, dag op dag, zeventien jaar geleden.
Haar doopnaam was Wilhelmina. We liepen over het Wilhelminaplein, gisteren in Rotterdam, vóór het concert.
Zij was, telkens ze bij mij thuis kwam, net zo aangenaam verrast bij het horen van Griekse muziek, als ik de allereerste keer dat ik Dalaras hoorde.
In het restaurant waar we vooraf lekker gegeten hadden, kregen we nog een pepermuntje, individueel verpakt met opschrift Wilhelmina.
Haar naam is een ander verhaal, ze werd overigens met haar roepnaam genoemd (niet gissen aub), maar het deed me wel heel aanwezig aan haar denken, alsof ze er een beetje bij was.
Om ons te verwarmen in de koude
Letterlijk! We waren veel buiten aan het wandelen. Deze vooraf-uren waren en zijn nog steeds mooie tijden, we rekken alleen de trechter wat op en koesteren er enkele herinneringen bij. Zoals de ontmoeting met de organisator, de ondernemingszin van de ‘jongeren’, de plagerijtjes, de gesprekken, het verheugen op de komende avond… en verrassend nog een M (u weet wel) tegenkomen. Wat een fijn weerzien!
Het gaat natuurlijk om het concert zelf. Het is weer fijn, de sfeer zit er vanaf de eerste noot in . De muzikanten zijn intussen bekenden voor ons, ook diegenen die er niet bij waren. Na de intro van het orkest en het eerste liedje vroeg G. Dalaras of er iemand was die Nederlands/Grieks tweetalig was. Zo was er iemand. Die man kwam op het podium en vertaalde wat G. Dalaras in het Grieks zei. Kort samengevat dat het weer warm voelt om na al die jaren nog zo onthaald te worden. Hij had het ook over het treinongeluk in het noorden van Griekenland van 1 maart. Hij zei dat ‘we in Griekenland altijd muziek maken, bij vreugde én bij pijn’. Toen vroeg hij om een minuut stilte voor de slachtoffers. Als één man stond iedereen recht en boog het hoofd. Dit was de eerste keer dat ik zelfs niemand hoorde hoesten!
Daarna was het een wervelend optreden van bijna alle liederen die we kenden. Meer en meer laat ik het filmen en foto’s maken achterwege, bijna toch… Het bijhouden van de liedjes die gezongen worden en hun volgorde, zoals in vroegere jaren om vooral alles te kunnen opzoeken en/of verslag uit te brengen, doe ik niet meer. Dat voelde toen goed. Zonder word ik helemaal in het concert gezogen! Warm.
Waar zijn de jaren?
Ze komen soms een beetje terug; ontdekkingen van ons nog onbekende muzikanten.
De ‘jongeren’ zijn ons voor. Ze raken backstage met hun LP’s en glunderen met hun gesigneerde exemplaren achteraf. Ik voelde weer wat ik zelf vroeger voelde bij elke ontmoeting. In bewondering ook voor G. Dalaras zelf die er heel kalm en attent bij blijft staan en luistert. Dat hoorde ik toch achteraf.
Helemaal verwarmd weer thuis en klaarwakker aan die kant van de trechter zag ik bijna het ochtendgloren voor ik sliep.
Geen reden tot nadenken hoe mijn leven er zou uitzien met een andere ontdekking toen in de tijd.
Mijn roots en mijn andere thuis; ik ben genoeg zo.
AMK 04/03/2023
Op reis naar Ithaka 